Mateusz S k r z y p c z a k

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

Wydział Historii

Kierunek Historia

mateuszskrzypczak@op.pl

PDF

Mateusz Skrzypczak, Polskie nekropolie w Kazachstanie: historia – stan – świadomość, ss. 7-22.

Матеуш Скжипчак, Польские кладбища в Казахстане: история – состояние – осознание, сс. 7-22.

Mateusz Skrzypczak, Polish Cemeteries in Kazakhstan: History – Condition – Public Awareness, pp. 7-22.

Streszczenie: Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie stanu oraz odmienności polskich nekropolii na obszarze północnego Kazachstanu, stanowiących ważny element zarówno polskiej, jak i kazachskiej historii oraz dziedzictwa kulturowego obydwu narodów. Artykuł szeroko zarysowuje kontekst historyczny związany z przymusowymi przesiedleniami polskich obywateli, deportowanych z terenów dzisiejszej zachodniej Ukrainy oraz Kresów w głąb Związku Sowieckiego w latach 1936-1945, ukazując dramatyczne warunki ich ekspatriacji oraz osadnictwa w ciężkich warunkach panujących w północnych rejonach Kazachstanu. W ramach pracy omówiona zostanie historia powstania pierwszych polskich osad (wraz z towarzyszącymi im cmentarzami), a także znaczenie, jakie nekropolie posiadają zarówno dla potomków polskich zesłańców, jak i dla współczesnych mieszkańców Kazachstanu. Zwrócona zostanie uwaga na dzisiejszy stan cmentarzy, na wyzwania związane z ich ochroną oraz na działania podejmowane przez lokalne społeczności i stowarzyszenia polonijne w celu zachowania tych miejsc pamięci. Główną bazą źródłową owych analiz stanowić będą osobiste studia oraz wywiady poczynione przez autora w październiku 2024 roku.

Summary: The purpose of this article is to present the condition and distinctiveness of Polish cemeteries in the area of northern Kazakhstan, which are an important part of both Polish and Kazakh history and the cultural heritage of the two nations. The article broadly outlines the historical context related to the forced resettlement of Polish citizens deported from the territories of today’s western Ukraine and the Borderlands into the depths of the Soviet Union in 1936-1945, revealing the dramatic conditions of their expatriation and settlement in the harsh conditions prevailing in the northern regions of Kazakhstan. The paper will discuss the history of the establishment of the first Polish settlements (along with their accompanying cemeteries), as well as the significance that the necropolises have both for the descendants of the Polish deportees and for the contemporary inhabitants of Kazakhstan. Attention will be paid to the present state of the cemeteries, the challenges of their preservation, and the actions taken by local communities and Polish associations to preserve these places of memory. The main source base for these analyses will be personal studies and interviews made by the author in October 2024.

Słowa kluczowe: deportacje, cmentarze, relacje polsko-kazachskie, miejsca pamięci, Kazachstan, dziedzictwo kulturowe, Związek Radziecki

Keywords: deportations, cemeteries, polish-kazakh relations, memorials, kazakhstan, cultural heri tage, Soviet Union 

Karolina N a l e w a j 

Szkoła Doktorska Nauk Społecznych

Academia Rerum Socialium

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Wydział Prawa i Administracji

nalewaj@doktorant.umk.pl

PDF

Karolina Nalewaj, Cisza wyborcza w Rosji: między prawem a społeczeństwem, ss. 23-32.

Каролина Налевай, Предвыборная тишина в России: между законом и обществом, сс. 23-32.

Karolina Nalewaj, Electoral silence in Russia: between law and society, pp. 23-32.

Streszczenie: Cisza wyborcza w Rosji, regulowana przez Kodeks Wyborczy, ma na celu zapewnienie obywatelom możliwości dokonywania wyborów w atmosferze spokoju, wolnej od wpływu kampanii. Mimo iż jej celem jest zwiększenie przejrzystości wyborów, w praktyce zasady te są często krytykowane za selektywne egzekwowanie i wykorzystanie przez władze do cenzury oraz ograniczenia wolności słowa. Wybory w Rosji często towarzyszą kontrowersje związane z naruszeniami ciszy wyborczej oraz cenzurą mediów, co wpływa na zaufanie społeczeństwa do procesu wyborczego i legitymizacji władz. W kontekście nowoczesnej polityki, zasady ciszy wyborczej wymagają przemyślenia i dostosowania do aktualnych realiów społecznych i technologicznych.

Summary: Russia’s electoral silence, regulated by the Election Code, is designed to ensure that citizens can make their choices in an atmosphere of calm, free from campaign influence. Although its purpose is to make elections more transparent, in practice the rules are often criticized for being selectively enforced and used by the authorities for censorship and restrictions on freedom of speech. Elections in Russia are often accompanied by controversy over violations of voter silence and media censorship, which affects public confidence in the electoral process and the legitimacy of the authorities. In the context of modern politics, the rules of electoral silence need to be rethought and adapted to current social and technological realities.

Słowa kluczowe: cisza wyborcza, Rosja, Kodeks Wyborczy, regulacje, media społecznościowe, cenzura, demokracja, kontrola, proces wyborczy, zaufanie społeczne

Keywords: Election silence, election blackout, Russia, Election Code, regulation, social media, censorship, democracy, control, electoral process, public trust

Jan K. W i t c z a k

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wydział Historii

Zakład Studiów Wschodnich

witczak.jan@wp.pl

PDF

Jan Witczak, W hołdzie luminarzom niemego kina radzieckiego. Słowo o Lwie Kuleszowie i FEKS-ach G. Kozincewa oraz L. Trauberga, ss. 33-47.

Ян К. Витчак, В честь светил советского немого кино. Слово о Льве Кулешове и ФЭКСах Г. Козинцева и Л. Трауберга, сс. 33-47.

Jan K. Witczak, In Tribute to the Pioneers of Soviet Silent Cinema. Lev Kuleshov and the FEKS of Grigori Kozintsev and Leonid Trauberg, pp. 33-47.

Streszczenie: Poniższy artykuł stawia sobie za cel przypomnienie wybitnych sylwetek radzieckiego kina niemego jakich dorobek artystyczny oraz teoretyczny ma istotne znaczenie dla rozwoju kinematografii niedźwiękowej w międzynarodowej skali. W tekście autor koncentruje się na zarysowaniu głównych aspektów twórczości Lwa Kuleszowa i jego zespołu, ponadto zaś na płodnej działalności twórczej Grigorija Kozincewa i Leonida Trauberga. Prezentowany materiał stanowi zwięzły przegląd najważniejszych dzieł filmowych danych twórców, jak również swoiste kalendarium okoliczności towarzyszących ich powstaniu.

Summary: The following article aims to recall outstanding figures of Soviet silent cinema whose artistic and theoretical achievements are of significant importance for the development of silent cinematography on an international scale. In the text the author focuses on outlining the main aspects of the work of Lev Kuleshov and his team, in addition to the prolific creative activity of Grigory Kozintsev and Leonid Trauberg. The presented material is a concise overview of the most important film works of the given artists, as well as a kind of calendar of the circumstances surrounding their creation.

Słowa kluczowe: RFSRR, ZSRR, kino nieme, L. Kuleszow, A. Chochłowa, Fabryka Ekscentrycznego Aktora, tzw. “kino bez taśmy”, G. Kozincew, L. Trauberg

Keywords: RFSR, USSR, silent cinema, L. Kuleshov, A. Khokhlova, Factory of the Eccentric Actor, so-called “cinema without tape”, G. Kozintsev, L. Trauberg

Jakub A d a m i a k

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wydział Historii

Kierunek Wschodoznawstwo

j.adamiak2001@gmail.com

Żaneta K o r d u s

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wydział Historii

Kierunek Wschodoznawstwo

zankor1@st.amu.edu.pl

PDF

Jakub Adamiak, Żaneta Kordus, Wpływ twórczości Czingiza Ajtmatowa na społeczeństwo współczesnego Kirgistanu i tożsamość narodową Kirgizów, ss. 49-59.

Якуб Адамяк, Жанета Кордус, Влияние творчества Чингиза Айтматова на общество современного Кыргызстана и национальную идентичность кыргызов, сс. 49-59.

Jakub Adamiak, Żaneta Kordus, The impact of Chinghiz Aitmatov’s work on contemporary Kyrgyzstan society and the national identity of the Kyrgyz people, pp. 49-59.

Streszczenie: W artykule przeanalizowany został wpływ twórczości Czingiza Ajtmatowa na społeczeństwo współczesnego Kirgistanu. Poprzez analizę dzieł pisarza oraz ich recepcji wśród mieszkańców Kirgistanu autorzy ukazują kluczową rolę tej postaci w kirgiskiej kulturze. Zdaniem autorów Czingiz Ajtmatow stanowi spoiwo łączące wszystkich przedstawicieli kirgiskiego społeczeństwa niezależnie od ich narodowości, języka ojczystego, czy też poglądów religijnych. W swojej pracy autorzy wykorzystują materiał źródłowy, obejmujący: twórczość Czingiza Ajtmatowa, prace biograficzne poświęcone pisarzowi oraz dane zebrane przez autorów podczas badań terenowych w Kirgistanie w 2024 roku.

Summary: This article examines the influence of Chinghiz Aitmatov’s literary works on contemporary Kyrgyz society. Through an analysis of his writings and their reception among the people of Kyrgyzstan, the authors highlight the crucial role he plays in the country’s cultural landscape. They argue that Chinghiz Aitmatov serves as a unifying force, bringing together all members of Kyrgyz society, regardless of their nationality, native language, or religious beliefs. The study draws upon various sources, including Ajtmatov’s works, biographical studies dedicated to the writer, and data collected by the authors during field research conducted in Kyrgyzstan in 2024.

Słowa kluczowe: Czingiz Ajtmatow, Kirgistan, literatura, tożsamość narodowa, postkolonializm

Keywords: Chinghiz Aitmatov, Kyrgyzstan, literature, national identity, postcolonialism

Tatyana R u d z

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Instytut Filologii Wschodniosłowiańskich

rudibab@gmail.com

PDF

Tatyana Rudz, Литературные миры Владимира Сорокина, ss. 61-71.

Татьяна Рудь, Литературные миры Владимира Сорокина, сс. 61-71.

Tatyana Rudz, The Literary Worlds of Vladimir Sorokin, pp. 61-71.

Streszczenie: Niniejsza praca ma na celu przedstawienie i klasyfikację literackich światów w twórczości Władimira Sorokina. Poprzez analizę wybranych utworów pisarza autorka wyróżnia najbardziej charakterystyczne elementy oraz chwyty literackie w prozie Sorokina. Na ich podstawie dzieła pisarza zostają przyporządkowane do kategorii, odpowiadających poszczególnym etapom jego twórczości. W swojej pracy autorka wskazuje również na licznie występujące w twórczości pisarza odniesienia do współczesnej rzeczywistości oraz aktualnej sytuacji polityczno-społecznej w Rosji.

Summary: This paper aims to present and classify the literary worlds in the works of Vladimir Sorokin. Through an analysis of selected works of Sorokin, the author identifies the most characteristic elements and literary techniques in Sorokin’s prose. Sorokin’s works are divided into categories related to different periods of his literary life. In her work, the author points to numerous references in Sorokin’s works to contemporary reality and to current political and social situation in Russia.

Słowa kluczowe: Władimir Sorokin, postmodernizm, literatura rosyjska, literackie światy, soc-art

Keywords: Vladimir Sorokin, postmodernism, Russian literature, literary worlds, Sots Art