Пётр-Пaвeл Р е п ч и н ь с к и

Институт Междисциплинарных Исследований в Познани

piotrpawel.repczynski@onet.eu

PDF 

Пётр-Пaвeл Репчиньски, Революция в мировоззрении Николая Бердяева, сс. 5-15.

Пётр-Пaвeл Репчиньски, Революция в мировоззрении Николая Бердяева, сс. 5-15.

Piotr-Pawel Repczynski, Revolution in the worldview of Nikolay Berdyaev, pp. 5-15.

Streszczenie: Tekst przedstawia koncepcję rewolucji rosyjskiego myśliciela Mikołaja Bierdiajewa. Według niego rewolucja może być traktowana jako przedsionek czasów eschatologicznych, które prowadzą do nadania ostatecznego sensu rewolucji, wojnie i historii. Rewolucja stanowi immanentną część apokalipsy historii. Treść zjawiska rewolucji wykracza w wymiar metafizyczny. Filozoficzne rozważania Bierdiajewa o rewolucji należy włączyć w główny nurt aktualnego dyskursu dotyczącego militaryzmu, ruchów rewolucyjnych oraz wojen ze względu na ich dużą wartość. Wydaje się to usprawiedliwione w naszych czasach przepełnionych kryzysami, konfliktami, rewoltami i przeczuciem nadciągającego kataklizmu. Przyjrzenie się jego poglądom dotyczącym rewolucji i wojny, zawierającym wiele cennych wskazówek oraz prób odpowiedzi na nurtujące nas pytania, wątpliwości i obawy, może okazać się bardzo inspirujące.

Summary: The text presents the concept of the revolution of the Russian thinker Nikolai Berdyaev. According to him, the revolution can be regarded as the threshold of eschatological times that lead to the ultimate meaning of revolution and history. The revolution is an immanent part of the apocalypse of history. The content of the revolution has a metaphysical dimension. Berdyaev ‘s philosophical reflections on the revolution must be included in the mainstream of the current discourse on militarism, revolutionary movements and wars. This seems justified in our times of crisis, conflicts, uprisings and a sense of impending cataclysm. Analyzing and reminding his views on revolution, including many valuable tips and answers to questions, doubts and fears, can be very inspiring.

Słowa kluczowe: metafizyczna koncepcja rewolucji, apokalipsa historii, eschatologiczny aspekt rewolucji

Keywords: concept of the revolution, the apocalypse of history, the eschatological dimension of the revolution.

Joanna C i e s i e l s k a

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wydział Historii

Studentka Wschodoznawstwa

asia.ciesielska22@gmail.com

PDF 

Joanna Ciesielska, Obraz łotewskiej tożsamości narodowej w dyplomacji publicznej Republiki Łotewskiej po 1998 roku, ss. 17-34.

Йоанна Цеceльская, Образ латвийской национальной идентичности в публичной дипломатии Латвийской Республики после 1998 года, сс. 17-34.

Joanna Ciesielska, The image of the Latvian national identity in the public diplomacy of the Republic of Latvia after 1998, pp. 17-34.

Streszczenie: Celem niniejszej pracy jest pokazanie jaki obraz Łotyszy i ich tożsamości narodowej wyłania się z działań Łotwy w sferze dyplomacji publicznej. Tekst pokazuje zarys ważnych wydarzeń historycznych, które są wykorzystywanie w kampaniach promujących Łotwę jako cel turystyczny lub stanowią o odrębności Łotwy od pozostałych Państw Bałtyckich. W ostatniej części tekstu opisuję wybrane działania łotewskiej dyplomacji publicznej w mediach finansowanych z budżetu państwa, jak i postaci znane poza granicami Łotwy.

Summary: The aim of this work is to show what image of Latvians and their national identity emerges from the actions of Latvia in the sphere of public diplomacy. The paper presents an outline of important historical events that are used in campaigns promoting Latvia as a tourist destination, or represent the distinctiveness of Latvia from other Baltic States. In the last part of the text I describe selected actions of Latvian public diplomacy in the media financed from the state budget as well as figures known outside Latvia.

Słowa kluczowe: Łotwa, Łotysze, tożsamość, dyplomacja publiczna, branding narodowy, marka narodowa, państwa bałtyckie.

Keywords: Latvia, Latvians, identity, public diplomacy, national branding, international relations, Baltic States.

Bartłomiej G a r c z y k

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wydział Historii

Katedra Studiów Wschodnich

garczyk@amu.edu.pl

PDF 

Bartłomiej Garczyk, Rewolucja październikowa 1917 roku w najnowszej polskiej historiografii, ss. 35-42.

Бортломей Гарчик, Октябрьская революция 1917 года в новейшей польской историографии, сс. 35-42.

Bartlomiej Garczyk, The October Revolution of 1917 in the new polish historiography, pp. 35-42.

Streszczenie: Artykuł stanowi przegląd najnowszej literatury historycznej, dotyczącej problematyki związanej z rewolucją bolszewicką 1917 roku.

Summary: The article is a review of the new historic literature on issues related to the Bolshevik revolution of 1917.

Słowa kluczowe: Rewolucja bolszewicka, Rosja, Związek Radziecki.

Keywords: Bolshevik revolution, Russia, Soviet Union.

Michał K r z y ż a n i a k

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wydział Historii

Student Wschodoznawstwa

michal.krzyzaniak@o2.pl

PDF 

Michał Krzyżaniak, Drugie życie kultowych radzieckich komedii na przykładzie wybranych filmów Leonida Gajdaja i Eldara Riazanowa, ss. 43-60.

Михал Кшижаняк, Вторая жизнь культовых советских комедий на примере избранных фильмов Леонида Гайдая и Эльдара Рязанова, сс. 43-60.

Michal Krzyzaniak, The second life of iconic Soviet comedies based on of selected films of Leonid Gajdaj and Eldar Ryazanov, pp. 43-60.

Streszczenie: Radziecka kinematografia komediowa to ważny i widoczny element rosyjskiej kultury popularnej. Znaczące miejsce zajmują w niej filmy z lat siedemdziesiątych, stworzone przez Eldara Riazanowa i Leonida Gajdaja – wybitnych reżyserów tego gatunku. Praca przybliża trzy dzieła, które w Rosji osiągnęły status kultowych – Iwan Wasiljewicz zmienia zawód, Szczęśliwego Nowego Roku oraz Romans biurowy. Artykuł ma za zadanie ukazać niegasnącą popularność oraz drugie życie tych filmów w przestrzeni publicznej, zwłaszcza w telewizji i Internecie.

Summary: The Soviet comedy cinematography is an important and visible part of Russian popular culture. A significant place in it is occupied by films from the 1970s, created by Eldar Ryazanov and Leonid Gaidai – prominent directors of this genre. The article presents three works that have achieved cult status in Russia – Ivan Vasilievich Changes Profession, The Irony of Fate and Office Romance. The purpose of the work is show the undying popularity and second life of these movies in public space, especially on television and the Internet.

Słowa kluczowe: film, kinematografia radziecka, Leonid Gajdaj, Eldar Riazanow.

Keywords: movie, Soviet cinematography, Leonid Gaidai, Eldar Ryazanov.

Oskar L a s o t a

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wydział Historii

Student Wschodoznawstwa

osklas@st.amu.edu.pl

PDF 

Oskar Lasota, Satyra w służbie propagandy. Czasopismo „Krokodił” wobec wybranych zjawisk politycznych w latach 1979–1991, ss. 61-84.

Оскар Лясота, Сатира на службе пропаганды. Журнал «Крокодил» к избранным политическим явлениям в 1979–1991 гг., сс. 61-84.

Oscar Lasota, Satire in propaganda service. “Krokodil” magazine towards selected political phenomena in 1979–1991, pp. 61-84.

Streszczenie: „Satyra w służbie propagandy” to praca o radzieckim czasopiśmie satyrycznym „Krokodił” w czasach interwencji w Afganistanie, pieriestrojki i rozpadu ZSRR. Gazeta była wydawana przez państwowe wydawnictwo „Prawda”, a co za tym idzie, było również narzędziem radzieckiej propagandy. Celem pracy jest wykazanie zmian zachodzących w propagandzie Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego na przestrzeni ostatnich trzynastu lat funkcjonowania Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich na przykładzie wybranych zjawisk politycznych ujętych w czasopiśmie „Krokodił”. W pracy wykorzystana jest analiza źródłowa czasopisma oraz analiza porównawcza „Krokodiła” z Zegarem Zagłady „Bulletin of the Atomic Scientists”.

Summary: „Satire in service of propaganda” is a thesis about Soviet satirical magazine “Krokodil” during the intervention in Afghanistan, perestroika and the collapse of the USSR. The newspaper was published by the state publishing house ‘Pravda’, and thus was also a tool of Soviet propaganda. The purpose of thesis is to show the changes that taken place in the propaganda of Communist Party of the Union of the Soviet Socialist Republics on examples of selected political phenomena included in “Krokodil” magazine. The thesis uses a source analysis of the magazine and a comparative analysis of “Krokodil” with the Doomsday Clock of “Bulletin of the Atomic Scientists”.

Słowa kluczowe: satyra, karykatura, propaganda, ZSRR, XX wiek.

Keywords: satire, caricature, propaganda, USSR, XX century.

Krzysztof G o r c z y c a

Muzeum Okręgowe w Koninie

krzysztof.gorczyca@muzeum.com.pl

PDF 

Krzysztof Gorczyca, Zygmunt Waryłkiewicz, zapomniany bohater 1863 r., ss. 85-90.

Кшиштоф Горчица, Зыгмунт Варилькевич, забытый герой 1863 г., сс. 85-90.

Krzysztof Gorczyca, Zygmunt Warylkiewich, the forgotten hero of 1863, pp. 85-90.

Streszczenie: Zygmunt Waryłkiewicz, zapomniany bohater powstania 1863 roku. Działalność patriotyczną rozpoczął jeszcze jako student prawa Uniwersytetu w Petersburgu. Ujęty przez żandarmerię, został przez sąd wojenny skazany na śmierć. Rozstrzelano go w Koninie. Miał lat 26.

Summary: Zygmunt Warylkiewich the forgotten hero of the 1863 insurrection. He began his patriotic activity while he was a student of law at the University of St.Petersburg. He was arrested by the military police and sentenced to death by a war court. He was shot in Konin. He was 26 years old.

Słowa kluczowe: powstanie 1863, Waryłkiewicz, Konin

Keywords: 1863 insurrection, Warylkiewich, Konin

Halina J e r o s z o w a

Stowarzyszenie Dom Polski w Briańsku

gabro15@wp.pl

gaechka_e@mail.ru

PDF 

Halina Jeroszowa, „Polski” Briańsk : historia i współczesność, ss. 19-70.

Галина Ерошова, „Польский” Брянск: история и современность, сс. 19-70.

Halina Jeroshova, „Polish” Bryansk : history and contemporaneity, pp. 19-70.

Streszczenie: W artykule przedstawione zostały kwestie stosunków briańsko- polskich na przestrzeni dziejów i działalność Polaków w Briańsku, wchodzących w skład polonijnej organizacji „Dom Polski”. Polonia regionu briańskiego nie jest liczna, ale działania Domu Polskiego są wieloaspektowe i mają szeroki charakter. Głównym celem działalności organizacji jest pogłębianie przyjaznych stosunków pomiędzy Rosją a Polską (rozpowszechnianie informacji o Polsce, promocja polskiego języka, kultury i nauki oraz wspieranie współpracy między polskimi i briańskimi instytucjami kulturalnymi, naukowymi i oświatowymi). Przyczynia się to niewątpliwie do odbudowywania polskości na Briańszczyznie i potwierdza status Briańska jako miasta wieloetnicznego, sprzyjającego mniejszościom narodowym.

Summary: This article study presents the issues of Bryansk-Polish relations throughout history and the activities of Poles in Bryansk, members of the Polish community organization «Dom Polski». The Polish community in the Bryansk region is not big, but the activities of the Polish House are multifaceted and wide. The main aim of the organization is to deepen friendly relations between Russia and Poland (disseminating information about Poland, promoting the Polish language, culture and science, and supporting cooperation between Polish and Bryansk cultural, scientific and educational institutions). This undoubtedly contributes to the rebuilding of Polishness in the Bryansk region and confirms the status of Bryansk as a multi-ethnic city, friendly to national minorities.

Słowa kluczowe: Briańsk, Dom Polski, Polonia, Polacy w Briańsku

Keywords: Bryansk, Polish House, Polonia, Poles in Bryansk

Павел Г е о р г и е в

Biblioteka Naukowa

Kazańskiego Uniwersytetu Federalnego

georgiev.pawel@yandex.ru

PDF 

Павел Георгиев, В. И. Григорович и славяноведение в дореволюционной России: от Казани до Одессы, сс. 71-84.

Павел Георгиев, В. И. Григорович и славяноведение в дореволюционной России: от Казани до Одессы, сс. 71-84.

Pavel Georgiev, V. I. Grigorovich and Slavic studies in pre-revolutionary Russia: from Kazan to Odessa, pp. 71-84.

Streszczenie: Opracowanie dotyczy biografii naukowej znanego rosyjskiego słowianoznawcy Wiktora Grigorowicza, w kontekście rozwoju dyscypliny rodzimej slawistyki okresu dorewolucyjnego.

Summary: The article traces the scientific biography of the famous Russian Slavic scholar Viktor Grigorovich in the context of the development of pre-revolutionary Russian Slavic studies.

Słowa kluczowe: Uniwersytet Kazański, Polacy w Kazaniu, Wiktor Grigorowicz

Keywords: Kazan University, Poles in Kazan, Wiktor Grigorowicz

Анастасия Ф е л ь д м а н

Wydział Historii i Stosunków Międzynarodowych

Uniwersytetu im. Iwana Pietrowskiego w Briańsku

ru_nasty00@mail.ru

PDF 

Анастасия Фельдман, „Польский поход” Красной армии 1939 г. в современной российской историографии, сс. 85-101.

Анастасия Фельдман, „Польский поход” Красной армии 1939 г. в современной российской историографии, сс. 85-101.

Anastasia Feldman, The „Polish campaign” of the Red Army of 1939 in the modern Russian historiography, pp. 85-101.

Streszczenie: В данной статье рассматривается противоречивая и неоднозначная позиция современной российской историографии в отношении «польского похода» Рабоче-крестьянской Красной армии в сентябре 1939 г. Автор обращается к различным видам источников для реконструкции внешнеполитического состояния ведущих стран.

Summary: This article examines the controversial and ambiguous position of modern Russian historiography in relation to the “Polish campaign” of the working and peasant Red Army in September 1939. The author refers to various types of sources for the reconstruction of the foreign policy state

of the leading countries.

Słowa kluczowe: ZSRR, Polska, Niemcy, rozbiór, kryzys, polityka zagraniczna, II wojna światowa

Keywords: USSR, Poland, Germany, section, crisis, foreign policy, World War II

Сергій Т а р а н е н к о

Rezerwat Narodowy „Ławra Kijowsko-Peczerska”

taransun@ukr.net

Андрій Б о й к о – Г а г а р і н

Katedra Studiów nad Sztuką im. Kazimierza Malewicza,

Narodowej Akademii Menedżerów Kultury i Sztuki

boiko.gagarin@ukr.net

PDF

Сергій Тараненко, Андрій Бойко – Гагарін, Археологічна карта території Національного заповідника „Києво-Печерська лавра” – нове джерело для вивчення нумізматичної колекції доби Речі Посполитої, сс. 11-24.

Сергeй Тараненко, Андрeй Бойко – Гагарин, Археологическая карта территории Национального заповедникa „Киево-Печерская лавра” – новый источник для изучения нумизматической коллекции эпохи Речи Посполитой, сс. 11-24.

Sergey Taranienko, Andrev Boiko – Gagarin, Archaeological map of The National Reserve’s territory “Kyiv-Pechersk Lavra” is a new source for study of the numismatic collection of the epoch of the Polish-Lithuanian Commonwealth, pp. 11-24.

Streszczenie: W artykule dokonano analizy mapy archeologicznej Narodowego Rezerwatu „Ławra Kijowsko-Peczerska” pod kątem jej potencjału naukowego w badaniu zbioru numizmatycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Przedstawiono krótką historię powstania Mapy Archeologicznej, wyjaśniono jej strukturę i zawartość. Podano wyciąg z mapy, gdzie wśród znalezisk archeologicznych z terenu rezerwatu odkryto monety Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Na podstawie wyników analizy znalezisk określono miejsce i rolę tych monet Rzeczypospolitej w obiegu monetarnym oraz wyodrębniono rzadkie okazy.

Summary: The article tells about the Archeological map of the National Reservation “Kiev-Pechersk Lavra” in terms of its scientific potential in the study of the numismatic collection of the Polish-Lithuanian Commonwealth. A brief history of the creation of the Archaeological map is given, its structure and content are explained. Among the whole complex of archeological finds throughout the Reservation there is an excerpt with topographic points, where the coins of the Polish-Lithuanian Commonwealth were found. After analyzing the coins of the Polish-Lithuanian Commonwealth found on the territory of the Reservation, the conclusions about the role of these coins in the monetary circulation are given, noting a several non-standard coin finds.

Słowa kluczowe: Києво-Печерська лавра, археологічна карта, монетні знахідки, грошовийобіг, Річ Посполита.

Keywords: Kyiv-Pechersk Lavra, archeological map, coin finds, money circulation, Polish-Lithuanian Commonwealth.

Антоніна К і з л о в а

Narodowy Uniwersytet Techniczny Ukrainy

Kijowski Instytut Politechniczny im. Ihora Sikorskiego

ant_kiz@ukr.net

Ольга К р а й н я

Rezerwat Narodowy „Ławra Kijowsko-Peczerska”

olga.krainia@gmail.com

PDF

Антоніна Кізлова, Ольга Крайня, Повсякдення та емоційний світ вірян у символах і образах вотивів з колекції Національного заповідника „Києво-Печерська лавра”, сс. 25-40.

Антонина Кизлова, Ольга Крайня, Повседневность и эмоциональный мир верующих в символах и образах вотивов из коллекции Национального заповедника „Киево-Печерская Лавра”, сс. 25-40.

Antonina Kizlova, Olha Krainia, Everyday Life and Emotional World of Believers in the Symbols and Images of Votives from the Collection of National Preserve “Kyiv-Pechersk Lavra”, pp. 25-40.

Streszczenie: Artykuł ocenia potencjał informacyjny wotów XVIII – początku XX wieku w postaci lub z wizerunkiem serca oraz wizerunkiem osób zgromadzonych w zbiorach Rezerwatu Narodowego “Kijowsko-Pieczerska Ławra” pod względem funkcji poprzez symbole, obrazy, uogólniony oraz codzienny i emocjonalny świat wierzących na ziemiach Ukrainy.

Summary: The article assesses the information potential of the 18th – early 20th cent. in the form or with the image of the heart and with the image of people stored in the collection of the National Preserve “Kyiv-Pechersk Lavra” in terms of function generalized everyday and emotional world of believers in the lands of Ukraine through symbols and images.

Słowa Kluczowe: Wota, zbiory muzealne, XVIII – początek XX w., życie codzienne, źródło historyczne, informacja.

Keywords: Votive, museum collection, 18th – early 20th cent., everyday life, historical source, information.

Krzysztof G o r c z y c a

Muzeum Okręgowe w Koninie

krzysztof.gorczyca@muzeum.com.pl

PDF

Krzysztof Gorczyca, Wyzwolenie Konina 1945, ss. 41-80.

Кшиштоф Горчица, Освобождение Конина 1945, сс. 41-80.

Krzysztof Gorczyca, Liberation of Konin 1945, pp. 41-80.

Streszczenie: 20 stycznia 1945 r. miasto Konin zostało wyzwolone przez oddziały Armii Czerwonej operującej w ramach I Frontu Białoruskiego. Dotychczas istniały tylko skąpe informacje, które zachowały się we wspomnieniach mieszkańców zapisanych wiele lat po wojnie. Obecnie stały się dostępne liczne dokumenty opisujące te zdarzenia, szczególnie wypisy z dzienników bojowych, rozkazy i mapy. Dają one dość szczegółowy obraz wydarzeń, niestety nie do końca. Nie można na przykład zsynchronizować czasu rozpoczęcia i zakończenia walk poszczególnych oddziałów. W artykule zestawiono te informacje z, dotychczas nieznanymi, wspomnieniami niemieckich i polskich uczestników wydarzeń. Były pisane z różnych punktów widzenia, w różnych czasach, dlatego ich korelacja jest bardzo trudna. Dokumenty radzieckie to suche dokumenty oficerów sztabów, niemieckie to wspomnienia szeregowych żołnierzy, polskie to wspomnienia cywili, którzy w czasie walk głównie

siedzieli w piwnicach.

Summary: On 20 January 1945, Konin was liberated by units of the Red Army operating as part of the 1st Belorussian Front. Until now, there was only scant information that was preserved in the memories of the inhabitants recorded many years after the war. Numerous documents describing these events have now become available, particularly battle log entries, orders and maps. They give a fairly detailed picture of events, unfortunately not completely. For example, it is not possible to synchronize the start and end times of individual units’ fights. The article compares this information with hitherto unknown memories of German and Polish participants of the events. They were written from different points of view, at different times, so their correlation is very difficult. Soviet documents are dry documents of staff officers, German ones are memoirs of private soldiers, Polish ones are memoirs of civilians who mostly stayed in cellars during the fighting.

Słowa kluczowe: Konin, Armia Czerwona, wyzwolenie Konina, wspomnienia

Keywords: Konin, the Red Army, the liberation of Konin, memories

Jan K. W i t c z a k

Zakład Studiów Wschodnich

Wydział Historii UAM

witczak.jan@wp.pl

PDF

Jan. K. Witczak, Litopracowanie o Esfir Szub (1894 – 1959). Skrawki życia i twórczości, ss. 81-109.

Ян K.Витчак, Литография Эсфирь Шуб (1894 – 1959). Обрывки жизни и творчество, сс. 81-109.

Jan K. Witczak, Lithography on Esfir Shub (1894 – 1959). Slices of life and Creativity, pp. 81-109.

Streszczenie: Artykuł poświęcono przybliżeniu i przypomnieniu sylwetki oraz twórczości autorki pierwszego w kinie światowym tzw. filmu montażowego – Szub Esfir (1894-1959).

Summary: The article is devoted to bringing closer and recalling the figure and work of the author of the first in the world cinema, the so-called montage film – Szub Esfir (1894-1959).

Słowa kluczowe: Film radziecki, kino radzieckie, Szub Esfir (1894-1959), film montażowy

Keywords: Soviet film, Soviet cinema, Shub Esfir (1894-1959), montage film

Jakub A d a m i a k

Student Wschodoznawstwa

Wydział Historii UAM

jakada6@st.amu.edu.pl

Magdalena C h o j e c k a

Studentka Wschodoznawstwa

Wydział Historii UAM

mag.chojecka@gmail.com

Żaneta K o r d u s

Studentka Wschodoznawstwa

Wydział Historii UAM

zaneta.kordus@op.pl

PDF

Jakub Adamiak, Magdalena Chojecka, Żaneta Kordus, 30 lat niepodległej Estonii – turystyczna narracja o dziedzictwie ZSRR, ss. 111-122.

Якуб Адамяк, Магдалена Хоецка, Жанета Кордус, 30 лет независимости Эстонии – туристический рассказ о наследии СССР, сс. 111-122.

Jakub Adamiak, Magdalena Chojecka, Żaneta Kordus, 30 years of independence of Estonia – a tourist narrative about heritage of the USSR, pp. 111-122.

Streszczenie: Celem niniejszej pracy jest określenie, jak przedstawiane i postrzegane jest dziedzictwo ZSRR w branży turystycznej Estonii oraz to w jaki sposób kreowana jest przez estońskie władze, organizacje rządowe i pozarządowe, czy też szeroko rozumiane podmioty prywatne, działające w branży turystycznej w Estonii narracja w stosunku do danego okresu historycznego.. Autorzy pracy proponują spojrzenie na współczesną Estonię przez pryzmat problemów związanych z dziedzictwem Związku Radzieckiego, które to wciąż nie tracą na swojej aktualności. Przyjmują przy tym, że jedną z podstawowych kwestii, niezbędnych do rozpatrywania problemu dziedzictwa ZSRR, staje się przynależność etniczna mieszkańców oraz wynikająca z niej ich pamięć kulturowa i poczucie tożsamości. W związku z czym autorzy wskazują na występujący w estońskim społeczeństwie dualizm w rozumieniu roli ZSRR w historii Estonii. Rozważania zaś prowadzą do wniosku, że na dzień dzisiejszy, z uwagi na wewnętrzne podziały społeczne w Estonii, nie można wyodrębnić tylko jednej turystycznej narracji o dziedzictwie ZSRR.

Summary: The aim of this work is to determine how the heritage of the USSR is presented and perceived in the Estonian tourism industry and how the Estonian authorities, governmental and non-governmental organizations, or broadly understood private entities operating in the Estonian tourism industry create a narrative in relation to a given historical period. The authors of the work propose a view of contemporary Estonia through the lens of problems related to the heritage of the Soviet Union, which still do not lose their topicality. At the same time, they assume that one of the basic issues necessary to consider the problem of the USSR heritage is the ethnic descent of the inhabitants and their cultural memory and sense of identity resulting from it. Therefore, the authors point to the dualism in Estonian society in understanding the role of the USSR in the history of Estonia. These considerations lead to the conclusion that today, due to internal social divisions in Estonia, it is impossible to distinguish only one tourist narrative about the heritage of the USSR.

Słowa kluczowe: Estonia, ZSRR, dziedzictwo, turystyka, pamięć kulturowa, pamięć komunikatywna, tożsamość

Keywords: Estonia, USSR, heritage, tourism, cultural memory, communicative memory, identity

Bartłomiej B r z e z i ń s k i 

Fundacja Barak Kultury, 

bartekbrzezi@gmail.com

PDF

Bartłomiej Brzeziński, In Occidentali Orbe Lux. Prawosławny Instytut Teologiczny św. Sergiusza w Paryżu; ss. 15-22.

Бартломей Бжезинский, In Occidentali Orbe Lux. Свято-Сергиевский православный богословский институт в Париже; сс. 15-22.

Bartłomiej Brzeziński, In Occidentali Orbe Lux. St. Sergius OrthodoxTheological Institute in Paris, pp. 15-22.

Streszczenie: Praca ta przybliża historię powstania oraz rozwoju Prawosławnego Instytutu Teologicznego św. Sergiusza w Paryżu. Oficjalnie otwarty w 1925 roku, Instytut rozwijał się prężnie m.in. umożliwiając kadrze naukowej uczestnictwo w międzynarodowych zjazdach oraz dialog z reprezentantami innych kościołów. Po drugiej wojnie światowej otworzył się na studentów z całego świata. Od 1953 roku, z inicjatywy Instytutu, corocznie odbywają się kongresy naukowe poświęcone aspektom chrześcijańskiej liturgii. Od 1949 roku prowadzone były Kursy Teologiczne dla kobiet a od 1980 mogą one tam studiować. Po upadku komunizmu zaczęto przyjmować coraz więcej studentów z innych prawosławnych uczelni teologicznych w Rosji a także nawiązano kontakt z różnymi cerkwiami z Europy Wschodniej. Od 2005 r. przy instytucie działa pracownia ikonopisania a od 2008 r. rozpoczęto nowy kierunek nauczania teologii i praktyki śpiewu cerkiewnego.

Summary: This work presents the history of creation and development of the St. Sergius Orthodox Theological Institute in Paris. Officially established in 1925 the institute was developing dynamically e.g. by allowing its Academic Staff to participate in multiple academic conferences and dialogue with representatives of other churches. After the Second World War the Institute allowed in students from all around the world. The Theology Courses for Women have been conducted since 1949 and since 1980 women can study in the Institute. After the fall of communism the Institute started accepting more students from Russian Orthodox universities and established connections with various Orthodox Churches in Eastern Europe. Since 2005 an icon- writing workshop has been operating in the Institute and in 2008 a new course in teaching theology and practice in Orthodox Church singing started.

Słowa kluczowe: kościół prawosławny, teologia, instytut teologiczny

Key Words: Eastern Orthodox Church, theology, Institute of Theology

Jakub A d a m i a k

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wydział Historii, Kierunek Wschodoznawstwo

j.adamiak2001@gmail.com

PDF

Jakub Adamiak, Absurdalizacja rzeczywistości jako chwyt w twórczości Wieniedikta Jerofiejewa, ss. 23-33.

Якуб Адамяк, Абсурдирование реальности как прием в творчестве Венедикта Ерофеева, сс. 23-33.

Jakub Adamiak, The absurdity of reality as a literatury technique in Venedikt Yerofeyev, pp. 23-33.

Streszczenie: Niniejsza praca skupia się na przeanalizowaniu wybranych fragmentów twórczości Wieniedikta Jerofiejwa w kontekście pojawiania się w nich chwytu: „absurdalizacji rzeczywistości”. Absurd, zdaniem autora danej pracy, odgrywa kluczową rolę w twórczości Wieniedikta Jerofiejewa – stanowi on spoiwo świata przedstawionego na kartach dzieł pisarza, a także środek pozwalający nie tylko na uzyskanie charakterystycznego dla Jerofiejewa stylu, ale również na skłonienie odbiorcy do pogłębionej refleksji. Absurd w twórczości Jerofiejewa jest tym, co z jednej strony przyciąga uwagę czytelnika, z drugiej zaś zmusza do grania w „grę znaczeń” na zasadach dyktowanych przez Jerofiejewa. Tym samym dzięki wykorzystaniu absurdu w swoich tekstach Wieniedikt Jerofiejew mnoży możliwe sposoby ich interpretacji, a także sprawia, iż po dziś dzień nie tracą one swojej aktualności i stanowią przedmiot niegasnącego zainteresowania ze strony badaczy oraz czytelników.

Summary: This essay analyses “the absurdity of reality” as a literary technique in selected excerpts from the works of Venedikt Yerofeyev. “Absurdity” is more than distinctive style in Yerofeyev. It is the crucial cohesive element in the world he creates which captures his readers’ attention and provokes deeper reflection, compelling them to engage in a “game of meanings” played according to his rules. By incorporating absurdity into his texts, Venedikt Yerofeyev multiplies the possible ways of interpretating reality and ensures that his works remain relevant and continue to be of enduring interest for researchers and readers alike

Słowa kluczowe: Jerofiejew, rosyjska literatura, Moskwa-Pietuszki, absurd, chwyt literacki, ZSRR

Key Words: Yerofeyev, Russian literature, Moscow-Petushki, absurd, literary technique, USSR

Jan Krzysztof W i t c z a k

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wydział Historii Zakład Studiów Wschodnich 

witczak.jan@wp.pl

PDF

Jan K. Witczak, „Rewolucyjne rewelacje”. Kilka własnych pomysłów na najbardziej reprezentatywne przykłady radzieckiego kina niemego w RFSRR-ZSRR (1918-1934), ss. 35-46.

Ян К. Витчак, “Революционные сенсаций”. Несколько собственных взглядов на образцовые примеры советского немого кино в РСФСР-СССР (1918-1934), сс. 35-46.

Jan K. Witczak, “Revolutionary sensations”. Several personal insights into the most representative examples of Soviet silent films in RSFSR-USSR (1918-1934), pp. 35-46.

Streszczenie: Poniższa praca stawia sobie za zadanie przedstawienie i omówienie kilku wybranych przykładów radzieckiego kina niemego, powstałych w latach 1918-1934. Autor, chcąc wyjść poza ramy wyznaczone przez kanon i dotychczasowe badania, koncentruje się często na filmach mniej znanych, choć nie stroni również od nawiązań do klasyki radzieckiego kina niemego. W tekście autor odwołuje się do twórczości takich reżyserów jak: S. Eisenstein, D. Wiertow, L. Kuleszow, J. Protazanow, A. Room, G. Kozincew, L. Trauberg, W. Pudowkin i M. Kaufmann. Każdej z powyższych figur ze świata radzieckiego kina niemego poświęcony zostaje oddzielny akapit, w którym autor przybliża kontekst twórczości poszczególnych autorów, główną zaś oś każdej opowieści stanowi jeden wybrany z dorobku autorów film. W swojej pracy autor nie ogranicza się wyłącznie opisem treści filmów – każdy obraz dopełnia szczegółami z biografii reżyserów, technicznymi niuansami ich powstania, a także kontekstem historycznym.

Summary: The following work sets out to present and discuss several selected examples of Soviet silent cinema, created between 1918 and 1934. The author, aiming to go beyond the boundaries set by the canon and previous research, often focuses on lesser-known films while also not shying away from references to the classics of Soviet silent films. In the text, the author refers to the works of directors such as S. Eisenstein, D. Vertov, L. Kuleshov, J. Protazanov, A. Room, G. Kozintsev, L. Trauberg, V. Pudovkin, and M. Kaufman. Each of the above figures from the world of Soviet silent cinema is dedicated a separate paragraph, in which the author outlines the context of the individual creators’ work, while one chosen film from each director’s oeuvre serves as the main axis of each narrative. In their work, the author does not limit themselves solely to describing the content of the films—each picture is complemented with details from the directors’ biographies, technical nuances of their creation, as well as the historical context.

Słowa kluczowe: ZSRR, RFSRR, kino nieme, D. Wiertow, S. Eisenstein, W. Pudowkin, L. Kuleszow, J. Protazanow, A. Room, G. Kozincew, L. Trauberg, M. Kaufmann

Keywords: USSR, RSFSR, silent films, D. Vertov, S. Eisenstein, V. Pudovkin, L. Kuleshov, Y. Protazanov, A.Room, G. Kozintsev, L. Trauberg, M. Kaufmann

Akzhamal U r a z b a y e v a

Republic of Kazakhstan, Almaty

akzhamal.m@gmail.com

PDF

Akzhamal Urazbayeva, Documentary evidence of party purges in Kazakhstan: social discourse, ss. 47-56.

Akzhamal Urazbayeva, Documentary evidence of party purges in Kazakhstan: social discourse, pp. 47-56.

Акжамал Уразбаева, Документальные свидетельства партийных чисток в Казахстане: общественный дискурс, сс. 47-56.

Streszczenie: W artykule przedstawiono historię czystek partyjnych w latach 1920-1925 na podstawie analizy dokumentów archiwalnych. Z analizy tekstów wynika, że początkowy etap czystki w partii objął wszystkie kategorie społeczne, a naród kazachski doświadczył ucisku kolonialnego nie tylko w sferze społeczno-gospodarczej, ale także duchowej. Jeśli dyskurs publiczny tworzy podstawy ładu politycznego i buduje niezbędne dla sprawowania władzy relacje ze społeczeństwem, to z dokumentów wynika, że można go wykorzystać jako instrument władzy.

Summary: This article examines the history of the party purge in 1920-1925 based on the analysis of archival documents. Analysis of the texts shows that the initial stage of the purge of the party covered all social categories and the Kazakh people experienced colonial oppression not only in the socio-economic sphere but also in the spiritual sphere. If public discourse creates the basis for political order and builds the relationships with the public necessary for government, then the documents show that it can be used as an instrument of power.

Słowa kluczowe: Totalitaryzm, represje, archiwum, komitet regionalny, partia komunistyczna, czystka partyjna

Keywords: Totalitarianism, repression, archive, regional committee, communist party, party purge

Karolina N a l e w a j

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wydział Prawa i Administracji

karnal1@amu.edu.pl

PDF

Karolina Nalewaj, Perspektywy i wyzwania Szanghajskiej Organizacji Współpracy: Analiza rozwoju regionalnego po dwóch dekadach działalności, ss. 57-66.

Каролина Налевай, Перспективы и вызовы Шанхайской организации сотрудничества: Анализ регионального развития после двух десятилетий деятельности, сс. 57-66.

Karolina Nalewaj, Prospects and Challenges of the Shanghai Cooperation Organization: An analysis of regional development after two decades of operation, pp. 57-66.

Streszczenie: Artykuł analizuje wyzwania i perspektywy związane z działalnością Szanghajskiej Organizacji Współpracy (SOW) w kontekście rozwoju regionalnego. Mimo istnienia od dwóch dekad, SOW nie wydaje się mieć trwałego wpływu na bezpieczeństwo w Azji Centralnej, skupiając się głównie na konsultacjach politycznych między Rosją, Chinami a państwami regionu. Artykuł analizuje również rolę SOW w kontekście Afganistanu, zauważając, że organizacja nie wywiera znaczącego wpływu na sytuację w tym kraju, pomimo obaw o niestabilność na granicach regionu. Omówiona została również współpraca gospodarcza w ramach SOW, ze szczególną uwagą na inicjatywy Chin i Rosji oraz wyzwania związane z dysproporcjami gospodarczymi wśród państw członkowskich. W kontekście stosunków chińsko-rosyjskich, artykuł podkreśla ich wpływ na kształtowanie agendy SOW.

Summary: The article examines the challenges and prospects of the Shanghai Cooperation Organization (SCO) in the context of regional development. Despite having been in existence for two decades, the SCO does not appear to have had a lasting impact on security in Central Asia, focusing mainly on political consultations between Russia, China and countries in the region. The article also examines the role of the SCO in the context of Afghanistan, noting that the organization has not had a significant impact on the situation there, despite concerns about instability on the region’s borders. Economic cooperation within the SCO is also discussed, with particular attention to initiatives by China and Russia and the challenges of economic disparities among member states. In the context of Sino-Russian relations, the article highlights their influence in shaping the SCO agenda.

Słowa kluczowe: Szanghajska Organizacja Współpracy, bezpieczeństwo regionalne, Azja Centralna, terroryzm, współpraca gospodarcza, Afganistan, chińsko-rosyjskie stosunki, dysproporcje gospodarcze, konsultacje polityczne.

Keywords: Shanghai Cooperation Organization, regional security, Central Asia, terrorism, economic cooperation, Afghanistan, Sino-Russian relations, economic disparity, political consultation, sustainability of cooperation.

Mateusz S k r z y p c z a k

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wydział Historii

Kierunek Wschodoznawstwo

mateuszskrzypczak@op.pl

Magdalena C h o j e c k a

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wydział Historii

Kierunek Wschodoznawstwo

mag.chojecka@gmail.com

PDF

Mateusz Skrzypczak, Magdalena Chojecka, Czwarta dekada łotewskiej niepodległości: współczesne dyskusje nad dziedzictwem ZSRR w łotewskiej sferze turystyki, ss. 67-80.

Матеуш Скжипчак, Магдалена Хоецка, Четвертое десятилетие латвийской независимости: современные дискуссий на тему советского наследия в латвийской сфере туризма, сс. 67-80.

Mateusz Skrzypczak, Magdalena Chojecka, The fourth decade of Latvian independence: contemporary discussions on the Soviet legacy in Latvian tourism, pp. 67-80.

Streszczenie: Niniejsza praca ma na celu przedstawienie, jak postrzegane jest dziedzictwo Związku Radzieckiego w łotewskiej branży turystycznej oraz w jaki sposób łotewskie władze, organizacje rządowe i pozarządowe oraz podmioty prywatne działające w branży turystycznej, kreują narrację dotyczące tzw. „okresu sowieckiego” w historii Łotwy. Autorzy pracy proponują spojrzenie na współczesną Łotwę przez pryzmat problemów związanych z dziedzictwem Związku Radzieckiego.

Przyjmując przy tym, że jedną z podstawowych kwestii, niezbędnych do rozpatrywania problemu dziedzictwa ZSRR, staje się przynależność etniczna mieszkańców oraz wynikająca z niej ich pamięć kulturowa i poczucie tożsamości. W związku z czym autorzy wskazują na, występujący w łotewskim społeczeństwie, dualizm w rozumieniu roli ZSRR w historii Łotwy. Rozważania zaś prowadzą do wniosku, że na dzień dzisiejszy, z uwagi na wewnętrzne podziały społeczne w Łotwy, niemożliwe jest uzyskanie kompromisu w tej kwestii.

Summary: This paper aims to present how the heritage of the Soviet Union is perceived in the Latvian tourism industry, and how Latvian authorities, governmental and non-governmental organisations, and private actors in the tourism industry, create a narrative concerning the so-called ‘Soviet period’ in Latvian history. The authors of the paper proposes to look at contemporary Latvia through the prism of problems related to the Soviet legacy. In doing so, we assume that one of the fundamental issues necessary for dealing with the problem of the Soviet legacy becomes the ethnicity of the inhabitants and their resulting cultural memory and sense of identity. In connection with this, the authors point out the dualism in the understanding of the role of the USSR in Latvian history that exists in Latvian society. In turn, the considerations lead to the conclusion that it is not possible to reach a compromise on this issue today, due to internal social divisions in Latvia.

Słowa Kluczowe: Współczesna Łotwa, łotewska branża turystyczna, pamięć kulturowa, okres radziecki, problemy społeczne

Keywords: Contemporary Latvia, Latvian tourism industry, Cultural memory, Soviet period, Social issues

Mateusz S k r z y p c z a k

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

Wydział Historii

Kierunek Historia

mateuszskrzypczak@op.pl

PDF

Mateusz Skrzypczak, Polskie nekropolie w Kazachstanie: historia – stan – świadomość, ss. 7-22.

Матеуш Скжипчак, Польские кладбища в Казахстане: история – состояние – осознание, сс. 7-22.

Mateusz Skrzypczak, Polish Cemeteries in Kazakhstan: History – Condition – Public Awareness, pp. 7-22.

Streszczenie: Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie stanu oraz odmienności polskich nekropolii na obszarze północnego Kazachstanu, stanowiących ważny element zarówno polskiej, jak i kazachskiej historii oraz dziedzictwa kulturowego obydwu narodów. Artykuł szeroko zarysowuje kontekst historyczny związany z przymusowymi przesiedleniami polskich obywateli, deportowanych z terenów dzisiejszej zachodniej Ukrainy oraz Kresów w głąb Związku Sowieckiego w latach 1936-1945, ukazując dramatyczne warunki ich ekspatriacji oraz osadnictwa w ciężkich warunkach panujących w północnych rejonach Kazachstanu. W ramach pracy omówiona zostanie historia powstania pierwszych polskich osad (wraz z towarzyszącymi im cmentarzami), a także znaczenie, jakie nekropolie posiadają zarówno dla potomków polskich zesłańców, jak i dla współczesnych mieszkańców Kazachstanu. Zwrócona zostanie uwaga na dzisiejszy stan cmentarzy, na wyzwania związane z ich ochroną oraz na działania podejmowane przez lokalne społeczności i stowarzyszenia polonijne w celu zachowania tych miejsc pamięci. Główną bazą źródłową owych analiz stanowić będą osobiste studia oraz wywiady poczynione przez autora w październiku 2024 roku.

Summary: The purpose of this article is to present the condition and distinctiveness of Polish cemeteries in the area of northern Kazakhstan, which are an important part of both Polish and Kazakh history and the cultural heritage of the two nations. The article broadly outlines the historical context related to the forced resettlement of Polish citizens deported from the territories of today’s western Ukraine and the Borderlands into the depths of the Soviet Union in 1936-1945, revealing the dramatic conditions of their expatriation and settlement in the harsh conditions prevailing in the northern regions of Kazakhstan. The paper will discuss the history of the establishment of the first Polish settlements (along with their accompanying cemeteries), as well as the significance that the necropolises have both for the descendants of the Polish deportees and for the contemporary inhabitants of Kazakhstan. Attention will be paid to the present state of the cemeteries, the challenges of their preservation, and the actions taken by local communities and Polish associations to preserve these places of memory. The main source base for these analyses will be personal studies and interviews made by the author in October 2024.

Słowa kluczowe: deportacje, cmentarze, relacje polsko-kazachskie, miejsca pamięci, Kazachstan, dziedzictwo kulturowe, Związek Radziecki

Keywords: deportations, cemeteries, polish-kazakh relations, memorials, kazakhstan, cultural heri tage, Soviet Union

Karolina N a l e w a j 

Szkoła Doktorska Nauk Społecznych

Academia Rerum Socialium

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Wydział Prawa i Administracji

nalewaj@doktorant.umk.pl

PDF

Karolina Nalewaj, Cisza wyborcza w Rosji: między prawem a społeczeństwem, ss. 23-32.

Каролина Налевай, Предвыборная тишина в России: между законом и обществом, сс. 23-32.

Karolina Nalewaj, Electoral silence in Russia: between law and society, pp. 23-32.

Streszczenie: Cisza wyborcza w Rosji, regulowana przez Kodeks Wyborczy, ma na celu zapewnienie obywatelom możliwości dokonywania wyborów w atmosferze spokoju, wolnej od wpływu kampanii. Mimo iż jej celem jest zwiększenie przejrzystości wyborów, w praktyce zasady te są często krytykowane za selektywne egzekwowanie i wykorzystanie przez władze do cenzury oraz ograniczenia wolności słowa. Wybory w Rosji często towarzyszą kontrowersje związane z naruszeniami ciszy wyborczej oraz cenzurą mediów, co wpływa na zaufanie społeczeństwa do procesu wyborczego i legitymizacji władz. W kontekście nowoczesnej polityki, zasady ciszy wyborczej wymagają przemyślenia i dostosowania do aktualnych realiów społecznych i technologicznych.

Summary: Russia’s electoral silence, regulated by the Election Code, is designed to ensure that citizens can make their choices in an atmosphere of calm, free from campaign influence. Although its purpose is to make elections more transparent, in practice the rules are often criticized for being selectively enforced and used by the authorities for censorship and restrictions on freedom of speech. Elections in Russia are often accompanied by controversy over violations of voter silence and media censorship, which affects public confidence in the electoral process and the legitimacy of the authorities. In the context of modern politics, the rules of electoral silence need to be rethought and adapted to current social and technological realities.

Słowa kluczowe: cisza wyborcza, Rosja, Kodeks Wyborczy, regulacje, media społecznościowe, cenzura, demokracja, kontrola, proces wyborczy, zaufanie społeczne

Keywords: Election silence, election blackout, Russia, Election Code, regulation, social media, censorship, democracy, control, electoral process, public trust

Jan K. W i t c z a k

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wydział Historii

Zakład Studiów Wschodnich

witczak.jan@wp.pl

PDF

Jan Witczak, W hołdzie luminarzom niemego kina radzieckiego. Słowo o Lwie Kuleszowie i FEKS-ach G. Kozincewa oraz L. Trauberga, ss. 33-47.

Ян К. Витчак, В честь светил советского немого кино. Слово о Льве Кулешове и ФЭКСах Г. Козинцева и Л. Трауберга, сс. 33-47.

Jan K. Witczak, In Tribute to the Pioneers of Soviet Silent Cinema. Lev Kuleshov and the FEKS of Grigori Kozintsev and Leonid Trauberg, pp. 33-47.

Streszczenie: Poniższy artykuł stawia sobie za cel przypomnienie wybitnych sylwetek radzieckiego kina niemego jakich dorobek artystyczny oraz teoretyczny ma istotne znaczenie dla rozwoju kinematografii niedźwiękowej w międzynarodowej skali. W tekście autor koncentruje się na zarysowaniu głównych aspektów twórczości Lwa Kuleszowa i jego zespołu, ponadto zaś na płodnej działalności twórczej Grigorija Kozincewa i Leonida Trauberga. Prezentowany materiał stanowi zwięzły przegląd najważniejszych dzieł filmowych danych twórców, jak również swoiste kalendarium okoliczności towarzyszących ich powstaniu.

Summary: The following article aims to recall outstanding figures of Soviet silent cinema whose artistic and theoretical achievements are of significant importance for the development of silent cinematography on an international scale. In the text the author focuses on outlining the main aspects of the work of Lev Kuleshov and his team, in addition to the prolific creative activity of Grigory Kozintsev and Leonid Trauberg. The presented material is a concise overview of the most important film works of the given artists, as well as a kind of calendar of the circumstances surrounding their creation.

Słowa kluczowe: RFSRR, ZSRR, kino nieme, L. Kuleszow, A. Chochłowa, Fabryka Ekscentrycznego Aktora, tzw. “kino bez taśmy”, G. Kozincew, L. Trauberg

Keywords: RFSR, USSR, silent cinema, L. Kuleshov, A. Khokhlova, Factory of the Eccentric Actor, so-called “cinema without tape”, G. Kozintsev, L. Trauberg

Jakub A d a m i a k

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wydział Historii

Kierunek Wschodoznawstwo

j.adamiak2001@gmail.com

Żaneta K o r d u s

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wydział Historii

Kierunek Wschodoznawstwo

zankor1@st.amu.edu.pl

PDF

Jakub Adamiak, Żaneta Kordus, Wpływ twórczości Czingiza Ajtmatowa na społeczeństwo współczesnego Kirgistanu i tożsamość narodową Kirgizów, ss. 49-59.

Якуб Адамяк, Жанета Кордус, Влияние творчества Чингиза Айтматова на общество современного Кыргызстана и национальную идентичность кыргызов, сс. 49-59.

Jakub Adamiak, Żaneta Kordus, The impact of Chinghiz Aitmatov’s work on contemporary Kyrgyzstan society and the national identity of the Kyrgyz people, pp. 49-59.

Streszczenie: W artykule przeanalizowany został wpływ twórczości Czingiza Ajtmatowa na społeczeństwo współczesnego Kirgistanu. Poprzez analizę dzieł pisarza oraz ich recepcji wśród mieszkańców Kirgistanu autorzy ukazują kluczową rolę tej postaci w kirgiskiej kulturze. Zdaniem autorów Czingiz Ajtmatow stanowi spoiwo łączące wszystkich przedstawicieli kirgiskiego społeczeństwa niezależnie od ich narodowości, języka ojczystego, czy też poglądów religijnych. W swojej pracy autorzy wykorzystują materiał źródłowy, obejmujący: twórczość Czingiza Ajtmatowa, prace biograficzne poświęcone pisarzowi oraz dane zebrane przez autorów podczas badań terenowych w Kirgistanie w 2024 roku.

Summary: This article examines the influence of Chinghiz Aitmatov’s literary works on contemporary Kyrgyz society. Through an analysis of his writings and their reception among the people of Kyrgyzstan, the authors highlight the crucial role he plays in the country’s cultural landscape. They argue that Chinghiz Aitmatov serves as a unifying force, bringing together all members of Kyrgyz society, regardless of their nationality, native language, or religious beliefs. The study draws upon various sources, including Ajtmatov’s works, biographical studies dedicated to the writer, and data collected by the authors during field research conducted in Kyrgyzstan in 2024.

Słowa kluczowe: Czingiz Ajtmatow, Kirgistan, literatura, tożsamość narodowa, postkolonializm

Keywords: Chinghiz Aitmatov, Kyrgyzstan, literature, national identity, postcolonialism

Tatyana R u d z

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Instytut Filologii Wschodniosłowiańskich

rudibab@gmail.com

PDF

Tatyana Rudz, Литературные миры Владимира Сорокина, ss. 61-71.

Татьяна Рудь, Литературные миры Владимира Сорокина, сс. 61-71.

Tatyana Rudz, The Literary Worlds of Vladimir Sorokin, pp. 61-71.

Streszczenie: Niniejsza praca ma na celu przedstawienie i klasyfikację literackich światów w twórczości Władimira Sorokina. Poprzez analizę wybranych utworów pisarza autorka wyróżnia najbardziej charakterystyczne elementy oraz chwyty literackie w prozie Sorokina. Na ich podstawie dzieła pisarza zostają przyporządkowane do kategorii, odpowiadających poszczególnym etapom jego twórczości. W swojej pracy autorka wskazuje również na licznie występujące w twórczości pisarza odniesienia do współczesnej rzeczywistości oraz aktualnej sytuacji polityczno-społecznej w Rosji.

Summary: This paper aims to present and classify the literary worlds in the works of Vladimir Sorokin. Through an analysis of selected works of Sorokin, the author identifies the most characteristic elements and literary techniques in Sorokin’s prose. Sorokin’s works are divided into categories related to different periods of his literary life. In her work, the author points to numerous references in Sorokin’s works to contemporary reality and to current political and social situation in Russia.

Słowa kluczowe: Władimir Sorokin, postmodernizm, literatura rosyjska, literackie światy, soc-art

Keywords: Vladimir Sorokin, postmodernism, Russian literature, literary worlds, Sots Art